Refraktometria jest instrumentalną metodą analityczną wykorzystującą pomiary współczynników załamania światła badanych roztworów. Na tej podstawie wnioskuje się o stężeniu oznaczanych substancji oraz o strukturze związków chemicznych. Wyznacza się tzw. refrakcję molową zdefiniowaną wzorem:
,
gdzie: n - współczynnik załamania światła monochromatycznego, M - masa molowa, ρ - gęstość (refrakcja molowa wyznaczona przy żółtej linii światła sodowego oznaczana jest symbolem RD).
Refrakcja molowa jest wielkością charakterystyczną dla substancji chemicznych i praktycznie niezależną od temperatury, ciśnienia, stanu skupienia. Posiada własności addytywne – może być rozłożona na stałe udziały atomowe.
Refraktometria jest stosowana najczęściej do oznaczania związków organicznych. Pomiary w refraktometrii wykonywane są za pomocą refraktometrów. Do najbardziej popularnych refraktometrów należą: Pulfricha, Abbego i refraktometr zanurzeniowy.
Podczas realizacji projektu "Zawodówki na start" wykonaliśmy szereg badań refraktometrycznych surowców farmakopelanych według Farmakopei Polskiej VI. Mierzyliśmy współczynniki załamania światła wielu badanych substancji i na ich podstawie wyznaczaliśmy refrakcję molową. Sprawdzaliśmy regułę addytywności refrakcji oraz porównywaliśmy wartości wyznaczone doświadczalnie z obliczonymi na podstawie teoretycznych refrakcji atomowych i wiązań.
R m = S a . R a
Stosując normy FP VI wyznaczaliśmy stężenia sacharozy w badanych próbkach analitycznych surowców farmakopelanych metodą krzywej wzorcowej, tzn. wyznaczenia graficznej zależności wartości współczynnika załamania światła od składu mieszanin wzorcowych n = f (c).